www.belgium.be

Psychofarmaca: welke risico’s lopen uw patiënten? Samen zorgen voor een gepast gebruik.

U bent

Het gebruik van psychofarmaca, zoals antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen, antipsychotica en psychostimulantia, is verontrustend hoog in België. 

In 2022 namen naar schatting meer dan 3 miljoen Belgen minstens één psychofarmacon (IQVIA Belgium). Dat is 1 Belg op 4. Slaap- en kalmeermiddelen gaan het vaakst over de toonbank, nauw gevolgd door antidepressiva. 

De behandeling met psychofarmaca is niet altijd aangepast aan de noden van de patiënt, wordt vaak onterecht verlengd, wordt niet of niet voldoende opgevolgd, wordt niet langer in vraag gesteld …

Als gezondheidsprofessional speelt u de belangrijkste rol in een bewust gebruik van psychofarmaca.

Deze portaalwebsite kan u daarbij helpen.

Hij werd ontwikkeld door en voor gezondheidsprofessionals en geeft u toegang tot betrouwbare, recente en evidence-based bronnen over het voorschrijven, het gebruik, de aflevering en de opvolging van psychofarmaca.

Wat is een bewust gebruik van psychofarmaca?

Een bewust gebruik van psychofarmaca betekent:

  • Doeltreffend de dialoog aangaan met de patiënt over diens werkelijke noden

  • De voorkeur geven aan niet-medicamenteuze alternatieven

  • Als een medicamenteuze behandeling echt noodzakelijk is: een aangepaste behandeling voorstellen, zowel wat betreft de dosering als de duur

  • Regelmatige opvolging met de patiënt plannen en afbouw bespreekbaar maken
  • Denken aan deprescribing zodra de medicatie niet meer noodzakelijk is

  • Samenwerken met andere gezondheidsprofessionals voor een overkoepelende begeleiding van de patiënt voor een grotere slaagkans van de behandeling

Meer weten over een bewust gebruik van psychofarmaca

U vindt hier informatie, wetenschappelijke studies, opleidingen en nuttige hulpmiddelen die u kunnen helpen in uw dagelijkse praktijk, in functie van uw noden en die van uw patiënten.

Want samen werken we aan een bewuster gebruik van psychofarmaca.

Ga naar alle bronnen

Het psychofarmacagebruik in cijfers

2022
Website

Antipsychotica: cijfers en demografische gegevens van IMA STATS

Op de website van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) vindt u cijfers over het gebruik van antipsychotica en meer bepaald gegevens per regio, geslacht, leeftijd en duur van het gebruik.

2022
Website

Antidepressiva: cijfers en demografische gegevens van IMA STATS

Op de website van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) vindt u cijfers over het gebruik van antidepressiva en meer bepaald gegevens per regio, geslacht, leeftijd en duur van het gebruik.

2023
Website

Antipsychotica: cijfers en gebruiksgegevens in België (RIZIV) STATS

Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antipsychotica. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.

2023
Website

Antidepressiva: cijfers en gebruiksgegevens in België (RIZIV) STATS

Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antidepressiva. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.

Samen sterk voor een gepast gebruik

Een multidisciplinaire aanpak biedt diverse voordelen voor een bewust en weloverwogen gebruik van psychofarmaca. Bekijk de getuigenissen van collega-gezondheidsprofessionals en patiënten over de positieve impact van een netwerk omheen de patiënt gestoeld op nauw overleg en samenwerking.

Ontdek de nieuwste bronnen

Optimalisatie van het gebruik van antidepressiva bij depressie door samenwerking huisarts/apotheker - MFO

Collaboration entre médecins
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
2023 - Opleidingen

Het doel van dit kwaliteitsbevorderend programma voor een lokaal Medisch-Farmaceutisch Overleg (MFO) is het verbeteren van het zorgvuldig gebruik van antidepressiva. Om dit te bereiken is een betere samenwerking tussen huisarts en apotheker nodig. Opgemaakt en aangeboden door de Koninklijke Apothekers Vereniging van Antwerpen (KAVA). 

Lezing / webinar - Afbouw van psychotrope medicatie - 25 januari 2024

antidépresseurs
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2020 - Opleidingen

De Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven biedt op donderdagavond 25 januari 2024 van 19:55 tot 22:00 een interactieve en online lezing aan omtrent de afbouw van psychotrope medicatie. 
In deze sessie wordt de expertise vanuit de apotheek en huisartsgeneeskunde omtrent de afbouw van slaapmedicatie en antidepressiva samengebracht. Aangeboden door KU Leuven, met accreditering voor artsen. 

Gebruik van antidepressiva en psychotherapeutische verstrekkingen bij adolescenten - Rapport Onafhankelijke Ziekenfondsen

Des antidépresseurs pour adolescents
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2023 - Website

De Onafhankelijke Ziekenfondsen voerden een beschrijvende analyse uit over het gebruik van antidepressiva en psychotherapeutische verstrekkingen bij adolescenten. Hier leest u het integrale verslag en een samenvatting van de voornaamste gebruiksindicatoren. 

Quetiapine voor slapeloosheid? - BCFI - Folia

Slaaploosheid
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2023 - Website

Het antipsychoticum quetiapine wordt steeds vaker off-label voorgeschreven in lage doseringen (25 tot 100 mg/d) bij slapeloosheid zonder psychiatrische comorbiditeit, hoewel de werkzaamheid niet bewezen is in goed uitgevoerd gerandomiseerd onderzoek. Lees er meer over in deze Folia van het BCFI. 

 Podcast - Burn-out - Onafhankelijke Ziekenfondsen

Une personne en situation de burn out
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2023

Welkom bij een aflevering van '10 minuten gezond', de podcast van de Onafhankelijke Ziekenfondsen. In deze aflevering gaan we dieper in op een maatschappelijk probleem dat steeds groter wordt: burn-out. Luister hoe expert Ruud Saerens ons inzicht geeft in dit fenomeen en hoe we het kunnen begrijpen en voorkomen. Ontdek waarom burn-out niet alleen op de werkvloer voorkomt. Hoe herkent u signalen en herstelt u de balans? Werkgevers spelen hierin ook een cruciale rol.

Effectiveness of physical activity interventions for improving depression, anxiety and distress: an overview of systematic reviews

Le sport contre la dépression
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2022 - Website

Studie verschenen op de website van het British Journal of Sports Medicine, dat een samenvatting wil bieden van de bewijzen van de effecten van fysieke activiteit op symptomen van depressie, angst en psychologische stress bij de volwassen bevolking.

E-learning Bewegen Op Verwijzing - Vlaams Instituut Gezond Leven

patienten bewegen voor het gezondheid
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2022 - Website

Bent u actief als huisarts of als arts-specialist en wilt u uw patiënten (tijds)efficiënt in beweging krijgen? Dan is deze e-learning iets voor u. Volg deze e-learning om te weten hoe u dat op een wetenschappelijk onderbouwde manier kunt doen. Wordt u een expert in doorverwijzen naar Bewegen Op Verwijzing? Hoe beter u weet hoe Bewegen Op Verwijzing werkt, hoe makkelijker u patiënten/cliënten kunt motiveren! - E-learning van Vlaams Instituut Gezond Leven

Goed in je vel met NokNok - Vlaams Instituut Gezond Leven

Gelukkig voel
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2020 - Website

Gelukkig zijn, wat is dat precies? Is ‘geluk hebben’ hetzelfde als ‘gelukkig zijn’? Hoe leef je een gelukkig leven?
De knapste koppen van ons land bogen zich over deze vragen en bundelden hun besluiten in de geluksdriehoek. De driehoek - die een beetje scheef staat - legt je uit wat geluk is en hoe je er zelf mee aan de slag kan!
P.S.: wist je dat NokNok gebaseerd is op de geluksdriehoek?!

De Geluksdriehoek - inspiratietool voor patiënten - Vlaams Instituut Gezond Leven

Gelukkig voel
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2020 - Website

Een gelukkig leven … Dat wensen we elkaar allemaal toe. Maar je ‘gelukkig voelen’ of ‘gelukkig zijn’: wat is dat precies? Het Vlaams Instituut Gezond Leven verzamelde alle belangrijke wetenschappelijke kennis over geluk – Wat is het? Hoe kun je eraan werken? – in de geluksdriehoek. Op deze website vind je inspiratie over hoe je hier zelf mee aan de slag kunt. Met tips, oefeningen, filmpjes en verhalen van (bekende) Vlamingen.

Risico’s van benzodiazepines en Z-drugs tijdens de zwangerschap - Folia BCFI

Les risques liés aux benzodiazépines pendant la grossesse
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
2023 - Website

De veiligheid van benzodiazepinegebruik tijdens de zwangerschap blijft onzeker vanwege het beperkte en soms tegenstrijdige beschikbare bewijs. Lees hier meer over het praktijkgerichte advies vanuit het BCFI en de wetenschappelijke bewijsvoering die dit advies onderbouwt.   

Alle bronnen bekijken

U bent geen gezondheidsprofessional?

Deze website is bestemd voor gezondheidsprofessionals, om hen te helpen hun patiënten te begeleiden naar een gepast gebruik van psychofarmaca. 

Hebt u vragen over het gebruik van psychofarmaca? Aarzel niet om erover te praten met uw arts, apotheker of psycholoog zodat zij u nog beter kunnen begeleiden.