Het gebruik van psychofarmaca, zoals antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen, antipsychotica en psychostimulantia, is verontrustend hoog in België.
In 2022 namen naar schatting meer dan 3 miljoen Belgen minstens één psychofarmacon (IQVIA Belgium). Dat is 1 Belg op 4. Slaap- en kalmeermiddelen gaan het vaakst over de toonbank, nauw gevolgd door antidepressiva.
De behandeling met psychofarmaca is niet altijd aangepast aan de noden van de patiënt, wordt vaak onterecht verlengd, wordt niet of niet voldoende opgevolgd, wordt niet langer in vraag gesteld …
Als gezondheidsprofessional speelt u de belangrijkste rol in een bewust gebruik van psychofarmaca.
Deze portaalwebsite kan u daarbij helpen.
Hij werd ontwikkeld door en voor gezondheidsprofessionals en geeft u toegang tot betrouwbare, recente en evidence-based bronnen over het voorschrijven, het gebruik, de aflevering en de opvolging van psychofarmaca.
Een bewust gebruik van psychofarmaca betekent:
Meer weten over een bewust gebruik van psychofarmaca
U vindt hier informatie, wetenschappelijke studies, opleidingen en nuttige hulpmiddelen die u kunnen helpen in uw dagelijkse praktijk, in functie van uw noden en die van uw patiënten.
Want samen werken we aan een bewuster gebruik van psychofarmaca.
Hoeveel slaap- en kalmeermiddelen neemt men in België? Wie zijn de patiënten die er hun toevlucht toe nemen? Wie schrijft het vaakst voor? Hoe frequent grijpt men naar alternatieve moleculen of producten zoals trazodon of producten op basis van planten?
Ontdek hier de recentste cijfers rond het gebruik van benzodiazepines en Z-drugs in België (bron: IQVIA Belgium en Farmanet).
De statistieken die hieromtrent beschikbaar zijn op de IMA Atlas gaven aan dat 65-plussers vaker een antipsychoticum nemen dan de andere leeftijdscategorieën. Bij personen die verblijven in een woonzorgcentrum gaat het om meer dan een kwart.
In 2022 gebruikt 2,1% van de kinderen tussen 6 en 17 jaar oud stimulantia. Dit percentage is vergelijkbaar met de cijfers van 10 jaar eerder, al waren de cijfers tussen 2011 en 2014 gedaald en zijn ze sindsdien terug aan het stijgen. Het gebruik ligt gevoelig hoger in Vlaanderen en jongens nemen drie keer vaker stimulantia dan meisjes.
Meer informatie? Lees het volledige rapport van het InterMutualistisch Agentschap.
Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antidepressiva. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.
Een multidisciplinaire aanpak biedt diverse voordelen voor een bewust en weloverwogen gebruik van psychofarmaca. Bekijk de getuigenissen van collega-gezondheidsprofessionals en patiënten over de positieve impact van een netwerk omheen de patiënt gestoeld op nauw overleg en samenwerking.
De apotheeksector, het RIZIV, FOD Volksgezondheid en FAGG werken samen aan transparantie en kennisdeling voor meer kwalitatieve zorg. De zorgverleners met wie de patiënt een therapeutische relatie heeft, kunnen nu de historiek van de afgeleverde geneesmiddelen van de voorbije 6 maand van de patiënt digitaal raadplegen. Daarvoor moet de patiënt wel zijn geïnformeerde toestemming hebben gegeven. Het resultaat: de interdisciplinaire samenwerking verloopt vlotter. Hier vindt u meer informatie.
In het kader van de projecten END-IT en DI-PRESCRIBE onder leiding van de UCLouvain werd, op basis van een Canadese brochure, een brochure om oudere patiënten (≥ 65 jaar) te sensibiliseren voor het gebruik van benzodiazepines aangepast. Met deze brochure kan de patiënt zijn of haar kennis over benzodiazepines testen en nadenken over zijn gebruik, zodat hij/zij kan worden aangemoedigd hierover te praten met een zorgverlener. Het bevat ook advies over hoe je beter kunt slapen en beter kunt omgaan met stress en angst alsook informatie over ontwenningsmogelijkheden.
Gebruik van antidepressiva bij patiënten met bipolaire stoornis is controversieel. Vooral over het nut van voortgezet gebruik na remissie van de depressieve episode bestaat nog veel onduidelijkheid. In deze BCFI folia vindt u de conclusies van een gerandomiseerd onderzoek.
Er bestaat al lang ongerustheid over de cardiovasculaire risico’s bij langdurig gebruik van ADHD-medicatie. Nieuwe observationele gegevens, hoofdzakelijk verzameld bij volwassenen, vinden een verband tussen langdurige inname van ADHD-medicatie (meestal methylfenidaat) en cardiovasculaire events.
Ben je als professional op zoek naar materialen over psychoactieve medicatie, maar zie je door het bos de bomen niet meer? In deze inventaris vind je een overzicht van het huidige aanbod van materialen over psychoactieve medicatie van VAD en 13 Belgische en Nederlandse organisaties.
Naar aanleiding van de recent gepubliceerde Benzocare-podcast over het voorschrijven en afbouwen van benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen, wil het FAGG patiënten en gezondheidszorgbeoefenaars aanmoedigen om benzodiazepines en aanverwante geneesmiddelen correct te gebruiken.
Gratis LOK-sessie: Depressie in de Huisartsenpraktijk
Depressieve klachten komen vaak voor en het bieden van gepaste zorg blijft een uitdaging in de huisartsenpraktijk. De Belgische richtlijn Depressie benadrukt een stapsgewijze aanpak, samenwerking en niet-medicamenteuze interventies, naast het correct voorschrijven van antidepressiva wanneer nodig.
Deze interactieve LOK-opleiding voor huisartsen wordt georganiseerd door UGent.
Sommige patiënten nemen jarenlang antidepressiva, wat veel langer is dan aanbevolen. Soms is er geen indicatie meer voor het nemen van antidepressiva. Als dat zo is, en je denkt dat je patiënt zou kunnen stoppen, is een afbouw aan de orde.
In deze e-learning, ontwikkeld door het BCFI, ontdek je wat de nadelen zijn van langdurig gebruik van antidepressiva – en de risico’s van stoppen, hoe je een afbouw kan aanbrengen bij de patiënt en hoe je concreet afbouwt. Je gaat zelf aan de slag met een casus, en krijgt verschillende tools en tips aangereikt.
Beluister via onderstaande link de tweeledige podcast van het Benzocare onderzoeksteam (UGent en ULiège).
De eerste aflevering gaat dieper in op de reden waarom benzodiazepines worden voorgeschreven, en wat de voordelen en risico's zijn van deze medicijnen. In de tweede aflevering wordt de complexiteit van het afbouwproces besproken, en staat men stil bij de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Een cohortstudie in de British Medical Journal (BMJ) bevestigt dat antipsychotica bij dementie het risico op cerebrovasculaire accidenten verhogen. Daarnaast vindt de studie ook meer kans op veneuze trombo-embolie, myocardinfarct, hartfalen, fracturen, pneumonie en acute nierschade. Voor meer informatie op de BCFI website, klik hier.
Deze website is bestemd voor gezondheidsprofessionals, om hen te helpen hun patiënten te begeleiden naar een gepast gebruik van psychofarmaca.
Hebt u vragen over het gebruik van psychofarmaca? Aarzel niet om erover te praten met uw arts, apotheker of psycholoog zodat zij u nog beter kunnen begeleiden.
