www.belgium.be

Psychofarmaca: welke risico’s lopen uw patiënten? Samen zorgen voor een gepast gebruik.

U bent

Het gebruik van psychofarmaca, zoals antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen, antipsychotica en psychostimulantia, is verontrustend hoog in België. 

In 2022 namen naar schatting meer dan 3 miljoen Belgen minstens één psychofarmacon (IQVIA Belgium). Dat is 1 Belg op 4. Slaap- en kalmeermiddelen gaan het vaakst over de toonbank, nauw gevolgd door antidepressiva. 

De behandeling met psychofarmaca is niet altijd aangepast aan de noden van de patiënt, wordt vaak onterecht verlengd, wordt niet of niet voldoende opgevolgd, wordt niet langer in vraag gesteld …

Als gezondheidsprofessional speelt u de belangrijkste rol in een bewust gebruik van psychofarmaca.

Deze portaalwebsite kan u daarbij helpen.

Hij werd ontwikkeld door en voor gezondheidsprofessionals en geeft u toegang tot betrouwbare, recente en evidence-based bronnen over het voorschrijven, het gebruik, de aflevering en de opvolging van psychofarmaca.

Wat is een bewust gebruik van psychofarmaca?

Een bewust gebruik van psychofarmaca betekent:

  • Doeltreffend de dialoog aangaan met de patiënt over diens werkelijke noden
  • De voorkeur geven aan niet-medicamenteuze alternatieven
  • Als een medicamenteuze behandeling echt noodzakelijk is: een aangepaste behandeling voorstellen, zowel wat betreft de dosering als de duur
  • Regelmatige opvolging met de patiënt plannen en afbouw bespreekbaar maken
  • Denken aan deprescribing zodra de medicatie niet meer noodzakelijk is
  • Samenwerken met andere gezondheidsprofessionals voor een overkoepelende begeleiding van de patiënt voor een grotere slaagkans van de behandeling

Meer weten over een bewust gebruik van psychofarmaca

U vindt hier informatie, wetenschappelijke studies, opleidingen en nuttige hulpmiddelen die u kunnen helpen in uw dagelijkse praktijk, in functie van uw noden en die van uw patiënten.

Want samen werken we aan een bewuster gebruik van psychofarmaca.

Ga naar alle bronnen

Het psychofarmacagebruik in cijfers

2022
Website

Antipsychotica: cijfers en demografische gegevens van IMA

Op de website van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) vindt u cijfers over het gebruik van antipsychotica en meer bepaald gegevens per regio, geslacht, leeftijd en duur van het gebruik.

2022
Website

Antidepressiva: cijfers en demografische gegevens van IMA

Op de website van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) vindt u cijfers over het gebruik van antidepressiva en meer bepaald gegevens per regio, geslacht, leeftijd en duur van het gebruik.

2023
Website

Antipsychotica: cijfers en gebruiksgegevens in België (RIZIV)

Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antipsychotica. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.

2023
Website

Antidepressiva: cijfers en gebruiksgegevens in België (RIZIV)

Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antidepressiva. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.

Samen sterk voor een gepast gebruik

Een multidisciplinaire aanpak biedt diverse voordelen voor een bewust en weloverwogen gebruik van psychofarmaca. Bekijk de getuigenissen van collega-gezondheidsprofessionals en patiënten over de positieve impact van een netwerk omheen de patiënt gestoeld op nauw overleg en samenwerking.

Ontdek de nieuwste bronnen

E-learning BCFI - Afbouwen van benzodiazepines

livres empilés avec knowledge is power indiqué au dessus
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
2024 - Opleidingen

Wil je je patiënt met slaapklachten helpen zijn of haar benzodiazepines of Z-drugs af te bouwen, maar twijfel je hoe eraan te beginnen?

Je bent niet de enige. Veel artsen en apothekers maken zich hier zorgen over. Hoe maak je het onderwerp bespreekbaar zonder het vertrouwen van je patiënt te schaden? Hoe ga je om met weerstand? En hoe bouw je concreet af?

In deze e-learning van de BCFI ga je zelf aan de slag met een casus, en reiken we je verschillende tools en tips aan om het afbouwen tot een succesvol einde te brengen.

Folia BCFI - Antidepressiva bij chronische pijn: een nieuwe Cochrane review

persoon heeft pijn aan schouder
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2024 - Website

Antidepressiva worden in de praktijk vaak gebruikt voor andere indicaties dan depressie, onder meer bij patiënten met chronische pijn (fibromyalgie, neuropathische pijn, artrose, enz…). Een nieuwe Cochrane review concludeert dat er alleen voor duloxetine met zekerheid aangetoond is dat het werkt bij chronische pijn, en dan nog enkel op korte termijn. Voor geen enkel antidepressivum is betrouwbaar bewijs gevonden dat het werkt bij langdurig gebruik en veilig is. Lees er meer over in deze Folia van het BCFI. 

Hybride vorming voor artsen om patiënten te motiveren om meer te bewegen

een persoon die wandelt
Médecins généralistes
2024 - Website

Ontdek de kunst van effectieve, korte gesprekken die patiënten inspireren om meer te bewegen. Deze hybride training, ontwikkeld door experts en bestemd voor artsen, omvatten twee e-learnings en een persoonlijk gesprek op maat met een opleider. Je leert een eenvoudig protocol waarmee je concreet aan de slag kan. Zelfs met patiënten die weerstand vertonen. 

Georganiseerd door het Vlaams Instituut Gezond Leven. Accreditering is aangevraagd.

Studiedag ADHD – Wetenschap en Praktijk 2024 - 23 mei 2024

adhd avec élément autour d'une tête
Médecins généralistes
Psychologues
2024 - Website

Ondanks de veelheid aan onderzoek en publicaties, lijkt het wel alsof ADHD vandaag niet anders gediagnosticeerd en behandeld moet worden dan 30 jaar geleden. Hebben we dan niets bijgeleerd ? Op deze studiedag wordt er eerst een overzicht gegeven van de recente wetenschappelijke literatuur. Nadien volgt een actuele stand van zaken over de kernwaarden in de behandeling: ouder- en leerkrachttraining en medicatie. In de namiddag wordt er ingezoomd op de praktijk van diagnostiek en behandeling volgens de regels van de kunst.

Folia BCFI - Handvaten voor het afbouwen van antidepressiva (update 2024)

médicaments en fonds avec HELP écrit au milieu
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
2024 - Website

Hier vindt u een update van de handvatten van het BCFI voor het afbouwen van antidepressiva. 

Lyrica® : risico's van ongepast gebruik, misbruik en gewenning met pregabaline

cachets de médicament sur fond orange
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
Autres
2024 - Website

Recente rapporten waarschuwen voor een aanzienlijke toename van misbruik/ onaangepast of niet-medisch gebruik van pregabaline in België. Wees daarom waakzaam dat een voorschrift voor benzodiazepines niet vervangen worden door een voorschrift pregabaline. U vindt u hier links naar meer informatie over dit onderwerp. 

Medicamenteuze behandeling van ADHD in België - samenvatting en rapport Christelijke Mutualiteit

adhd avec élément autour d'une tête
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
Autres
2024 - Website

Meer en meer kinderen met ADHD grijpen naar medicatie, vaak voor een te lange periode en met te weinig professionele begeleiding op het vlak van mentale gezondheid. ​ Dat blijkt uit de meest recente studie van CM Gezondheidsfonds, waarbij het medicatiegebruik van jongeren met ADHD tussen 6 en 17 jaar werd bekeken tussen 2013 en 2022.

Benzodiazepines & Z-drugs: cijfers en tendensen 2022

Benzo
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2023 - Website

Hoeveel slaap- en kalmeermiddelen neemt men in België? Wie zijn de patiënten die er hun toevlucht toe nemen? Wie schrijft het vaakst voor? Hoe frequent grijpt men naar alternatieve moleculen of producten  zoals trazodon of producten op basis van planten?

Ontdek hier de recentste cijfers rond het gebruik van benzodiazepines en Z-drugs in België (bron: IQVIA Belgium en Farmanet).

Optimalisatie van het gebruik van antidepressiva bij depressie door samenwerking huisarts/apotheker - MFO

Collaboration entre médecins
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
2023 - Opleidingen

Het doel van dit kwaliteitsbevorderend programma voor een lokaal Medisch-Farmaceutisch Overleg (MFO) is het verbeteren van het zorgvuldig gebruik van antidepressiva. Een gecoördineerde begeleiding door huisarts en apotheker bij het afbouwen van antidepressiva, verhoogt de slaagkans om het middel te stoppen. Bovendien heeft de patiënt 2 zorgverleners om op terug te vallen bij vragen en problemen. Het Medisch Farmaceutisch Overleg (MFO) over antidepressiva zet in op: 

Gebruik van antidepressiva en psychotherapeutische verstrekkingen bij adolescenten - Rapport Onafhankelijke Ziekenfondsen

Des antidépresseurs pour adolescents
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2023 - Website

De Onafhankelijke Ziekenfondsen voerden een beschrijvende analyse uit over het gebruik van antidepressiva en psychotherapeutische verstrekkingen bij adolescenten. Hier leest u het integrale verslag en een samenvatting van de voornaamste gebruiksindicatoren. 

Alle bronnen bekijken

U bent geen gezondheidsprofessional?

Deze website is bestemd voor gezondheidsprofessionals, om hen te helpen hun patiënten te begeleiden naar een gepast gebruik van psychofarmaca. 

Hebt u vragen over het gebruik van psychofarmaca? Aarzel niet om erover te praten met uw arts, apotheker of psycholoog zodat zij u nog beter kunnen begeleiden.