www.belgium.be

Psychofarmaca: welke risico’s lopen uw patiënten? Samen zorgen voor een gepast gebruik.

U bent

Het gebruik van psychofarmaca, zoals antidepressiva, slaap- en kalmeermiddelen, antipsychotica en psychostimulantia, is verontrustend hoog in België. 

In 2022 namen naar schatting meer dan 3 miljoen Belgen minstens één psychofarmacon (IQVIA Belgium). Dat is 1 Belg op 4. Slaap- en kalmeermiddelen gaan het vaakst over de toonbank, nauw gevolgd door antidepressiva. 

De behandeling met psychofarmaca is niet altijd aangepast aan de noden van de patiënt, wordt vaak onterecht verlengd, wordt niet of niet voldoende opgevolgd, wordt niet langer in vraag gesteld …

Als gezondheidsprofessional speelt u de belangrijkste rol in een bewust gebruik van psychofarmaca.

Deze portaalwebsite kan u daarbij helpen.

Hij werd ontwikkeld door en voor gezondheidsprofessionals en geeft u toegang tot betrouwbare, recente en evidence-based bronnen over het voorschrijven, het gebruik, de aflevering en de opvolging van psychofarmaca.

Wat is een bewust gebruik van psychofarmaca?

Een bewust gebruik van psychofarmaca betekent:

  • Doeltreffend de dialoog aangaan met de patiënt over diens werkelijke noden
  • De voorkeur geven aan niet-medicamenteuze alternatieven
  • Als een medicamenteuze behandeling echt noodzakelijk is: een aangepaste behandeling voorstellen, zowel wat betreft de dosering als de duur
  • Regelmatige opvolging met de patiënt plannen en afbouw bespreekbaar maken
  • Denken aan deprescribing zodra de medicatie niet meer noodzakelijk is
  • Samenwerken met andere gezondheidsprofessionals voor een overkoepelende begeleiding van de patiënt voor een grotere slaagkans van de behandeling

Meer weten over een bewust gebruik van psychofarmaca

U vindt hier informatie, wetenschappelijke studies, opleidingen en nuttige hulpmiddelen die u kunnen helpen in uw dagelijkse praktijk, in functie van uw noden en die van uw patiënten.

Want samen werken we aan een bewuster gebruik van psychofarmaca.

Ga naar alle bronnen

Het psychofarmacagebruik in cijfers

2022
Website

Antipsychotica: cijfers en demografische gegevens van IMA

Op de website van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) vindt u cijfers over het gebruik van antipsychotica en meer bepaald gegevens per regio, geslacht, leeftijd en duur van het gebruik.

2022
Website

Antidepressiva: cijfers en demografische gegevens van IMA

Op de website van het InterMutualistisch Agentschap (IMA) vindt u cijfers over het gebruik van antidepressiva en meer bepaald gegevens per regio, geslacht, leeftijd en duur van het gebruik.

2023
Website

Antipsychotica: cijfers en gebruiksgegevens in België (RIZIV)

Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antipsychotica. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.

2023
Website

Antidepressiva: cijfers en gebruiksgegevens in België (RIZIV)

Op de website 'Gezond België' van het RIZIV, vindt u een overzicht van de cijfers over antidepressiva. Een volledig verslag en verschillende grafieken bieden u gedetailleerde informatie over de evolutie van de gebruiksgegevens tot 2022.

Samen sterk voor een gepast gebruik

Een multidisciplinaire aanpak biedt diverse voordelen voor een bewust en weloverwogen gebruik van psychofarmaca. Bekijk de getuigenissen van collega-gezondheidsprofessionals en patiënten over de positieve impact van een netwerk omheen de patiënt gestoeld op nauw overleg en samenwerking.

Ontdek de nieuwste bronnen

Cijfers: gebruik van stimulantia in België

kind op school
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
Autres
2024 - Website

In 2022 gebruikt 2,1% van de kinderen tussen 6 en 17 jaar oud stimulantia. Dit percentage is vergelijkbaar met de cijfers van 10 jaar eerder, al waren de cijfers tussen 2011 en 2014 gedaald en zijn ze sindsdien terug aan het stijgen. Het gebruik ligt gevoelig hoger in Vlaanderen en jongens nemen drie keer vaker stimulantia dan meisjes.

Meer informatie? Lees het volledige rapport van het InterMutualistisch Agentschap.  

 

Afbouw van benzodiazepines door magistrale bereiding

Ressource Programme sevrage Inami
2024 - PDF

Lees hier de voorlopige resultaten van het afbouwprogramma voor benzodiazepines van het RIZIV. Dit multidisciplinaire programma wordt terugbetaald door het RIZIV. Het werkt toe naar een afbouw in 50 tot 360 dagen of naar stabiel gebruik met de laagst mogelijke dosis. De resultaten tonen dat het gebruik aanzienlijk is gedaald.

Belhealth

logo Belhealth
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
Autres
2024 - Website

Het epidemiologisch cohort BELHEALTH is een longitudinale studie bij de algemene bevolking op basis van herhaalde enquêtes bij een representatieve steekproef van volwassenen in België. Het doel is de ontwikkeling van de gezondheid en het welzijn in de post-COVID-periode te volgen en kwetsbaarheidsfactoren voor de gezondheid en de levenskwaliteit van individuen te identificeren. Hoewel de Covid-19-pandemie minder bedreigend wordt, staan we voor nieuwe uitdagingen met ingrijpende sociale en economische gevolgen voor de bevolking.

Psychofarmaca: gebruik evalueren en afbouwen

Réévaluation de la prescription
2024 - Video

In deze video vindt u getuigenissen van gezondheidsprofessionals over het voorschrijven en de afbouw van psychofarmaca.

Wanneer er voor patiënten wordt gedacht aan een behandeling met psychofarmaca, moet er vanaf het begin rekening worden gehouden met twee elementen: dat het voorschrijven ervan moet worden geëvalueerd en dat er geleidelijk moet worden afgebouwd.

Campagne "Spreek er over"

gros nounours dans un train
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
Autres
2024 - Website

Informatie voor patiënten over de terugbetaling van geconventioneerde psychologen en orthopedagogen.

  • Waar vind je een geconventioneerde klinisch psycholoog of orthopedagoog?
  • Welke klachten kunnen een belletje doen rinkelen?
  • Wat is (geconventioneerde eerstelijns) psychologische zorg?
  • Hoeveel moet je betalen?

E-learning HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing VIVEL

man en pictogrammen op een hemelsblauwe achtergrond
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
Autres
2024 - Opleidingen

In deze opleiding van VIVEL leer je meer over leefstijl. Daarna gaan we concreet in op 2 preventiemethodieken: HALT2Diabetes en Bewegen Op Verwijzing. Je leert telkens wie de doelgroep is, hoe de methodiek jou ondersteunt in het helpen van patiënten/cliënten en hoe je concreet met de methodiek aan de slag kan gaan. Tot slot kan je de theorie toepassen op enkele casussen. 

Duurtijd: Reken op ongeveer een uur om de opleiding te voltooien.  

Podcast : Afbouw van slaapmedicatie - KU Leuven

gelules sur fonds noir
Médecins généralistes
2024 - Video

In deze aflevering hoort u een gesprek tussen twee huisartsen in opleidingen naar aanleiding van een casus over het herhalingsvoorschrift van benzodiazepines en Z-drugs. In de podcast worden eerst de langetermijneffecten van deze medicatie besproken. Vervolgens worden de verschillende fases van Prochaska en Diclemente overlopen die telkens worden toegepast op het afbouwen van benzodiazepines en Z-drugs. Bij elke fase wordt er verwezen naar handige tools die tijdens de consultatie kunnen gebruikt worden.

E-learning BCFI - Afbouwen van benzodiazepines

livres empilés avec knowledge is power indiqué au dessus
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
2024 - Opleidingen

Wil je je patiënt met slaapklachten helpen zijn of haar benzodiazepines of Z-drugs af te bouwen, maar twijfel je hoe eraan te beginnen?

Je bent niet de enige. Veel artsen en apothekers maken zich hier zorgen over. Hoe maak je het onderwerp bespreekbaar zonder het vertrouwen van je patiënt te schaden? Hoe ga je om met weerstand? En hoe bouw je concreet af?

In deze e-learning van de BCFI ga je zelf aan de slag met een casus, en reiken we je verschillende tools en tips aan om het afbouwen tot een succesvol einde te brengen.

Folia BCFI - Antidepressiva bij chronische pijn: een nieuwe Cochrane review

persoon heeft pijn aan schouder
Médecins généralistes
Pharmacien.ne.s
Psychologues
2024 - Website

Antidepressiva worden in de praktijk vaak gebruikt voor andere indicaties dan depressie, onder meer bij patiënten met chronische pijn (fibromyalgie, neuropathische pijn, artrose, enz…). Een nieuwe Cochrane review concludeert dat er alleen voor duloxetine met zekerheid aangetoond is dat het werkt bij chronische pijn, en dan nog enkel op korte termijn. Voor geen enkel antidepressivum is betrouwbaar bewijs gevonden dat het werkt bij langdurig gebruik en veilig is. Lees er meer over in deze Folia van het BCFI. 

Hybride vorming voor artsen om patiënten te motiveren om meer te bewegen

een persoon die wandelt
Médecins généralistes
2024 - Website

Ontdek de kunst van effectieve, korte gesprekken die patiënten inspireren om meer te bewegen. Deze hybride training, ontwikkeld door experts en bestemd voor artsen, omvatten twee e-learnings en een persoonlijk gesprek op maat met een opleider. Je leert een eenvoudig protocol waarmee je concreet aan de slag kan. Zelfs met patiënten die weerstand vertonen. 

Georganiseerd door het Vlaams Instituut Gezond Leven. Accreditering is aangevraagd.

Alle bronnen bekijken

U bent geen gezondheidsprofessional?

Deze website is bestemd voor gezondheidsprofessionals, om hen te helpen hun patiënten te begeleiden naar een gepast gebruik van psychofarmaca. 

Hebt u vragen over het gebruik van psychofarmaca? Aarzel niet om erover te praten met uw arts, apotheker of psycholoog zodat zij u nog beter kunnen begeleiden.